Türkiye’de gıda fiyatlarındaki artış ile küresel gıda fiyatları arasındaki ayrışma, son yıllarda ekonomi ve tarım politikaları açısından önemli bir tartışma konusu haline gelmiştir. Bu çalışmada, Türkiye ile dünya gıda fiyatları arasındaki farkın nedenleri analiz edilerek, 1980 sonrası uygulanan neoliberal iktisat politikalarının tarım sektörüne etkileri ele alınmaktadır.
Gıda fiyatlarındaki değişimler, küresel gıda talebi ve arzı tarafından şekillendirilmektedir. Küresel gıda arzındaki açık, fiyatları ayrıştıran temel yapısal unsurlar arasında yer almaktadır. Bu çerçevede;
Teknolojik gelişmeler
Makroekonomik politikaların uyumsuzluğu
Göç hareketleri
İklim krizi ve doğal afetler
Özelleştirme politikaları
Savaşlar ve siyasi krizler
Küresel gıda tekellerinin etkisi
gibi unsurlar, küresel gıda fiyatlarındaki dalgalanmaların temel nedenleri arasında gösterilmektedir.
Türkiye’de gıda fiyatlarındaki yükseliş, küresel faktörlerin yanı sıra ülkenin iç dinamiklerinden de etkilenmektedir. Araştırmalar, Türkiye’de gıda fiyatlarının artış trendinin başlıca nedenlerini şu şekilde sıralamaktadır:
Para politikasındaki belirsizlikler ve enflasyonist baskılar
Makroekonomik dengesizlikler ve tarımsal teşviklerdeki eksiklikler
Tarım sektöründeki yapısal sorunlar ve verimlilik kayıpları
Özellikle son yıllarda, Türkiye’nin tarımsal üretiminde yaşanan düşüş ve ithalata bağımlılık, fiyatları yukarı çeken unsurlar arasında gösterilmektedir.
Türkiye’de gıda fiyatlarındaki artışın temelinde, küresel faktörlerin yanı sıra para politikalarındaki belirsizlikler, makroekonomik dengesizlikler ve tarım sektöründeki yapısal sorunlar yer almaktadır. Küresel gıda fiyatlarındaki yükselişle birlikte, Türkiye’deki tarım politikalarının yeniden gözden geçirilmesi ve verimliliği artıracak reformların hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır.
Makaleye erişmek için tıklayınız.